Literatuur in Parkstad (2)

Schrijfwedstrijd “write now”
Write Now is een landelijke schrijfwedstrijd die dit jaar voor de 8e keer georganiseerd werd. Jongeren tussen 15 en 24 jaar konden meedoen met hun proza, poëzie of columns tijdens een van de vijftien voorrondes die overal in het land georganiseerd werden.

In het zuiden van onze provincie is inmiddels Amber-Helena Reisig uit Heerlen uitgeroepen tot winnares. Van een van de debutanten is al een boek verschenen. Raoul de Jong debuteerde met de roman Stinknegers in 2004.

“Het is onmogelijk het moment te vergeten waarop ik haar voor het eerst zag. Alleen al door het horen van haar stem kon ik haar zien, aanraken, haar huid tegen de mijne voelen. Die stem staat sinds die dag in mijn huid gekerfd, iedere keer wanneer ik mijn ogen sluit, kon ik het gevoel wat zij gaf oproepen en eindeloos in mijn mond proeven, als zwarte koffie”.

Met Billy Holliday en Louis Armstrong op de mediaplayer van haar laptop schreef de 15-jarige Amber-Helena Reisig uit Heerlen in een uur het verhaal “Jazz”. Een stuk proza dat verhaalt over twee jonge vrienden die stiekem een jazzclub binnensluipen en ademloos het optreden beluisteren van jazz-zangeres Francis Blue.

“Ik besefte plotseling dat ik de huid van het kind zijn los aan het laten was en een nieuw stadium instapte. Ik was bereid om de confrontatie aan te gaan met alles dat ooit mijn pad zou kruisen. Ik, Samuel Jefferson, zou mijn weg vinden om te bereiken wat ik vanaf die nacht het meest zou willen bezitten: haar liefde en niets meer”.

Deze studente van het Bernardinuscollege is verslaggeefster van de schoolkrant. Volgend jaar wil ze hoofdredacteur worden. Vóór 3 januari moet haar bijdrage klaar zijn voor de finale. “Perfect kan het nooit zijn. Mensen kunnen niet perfect zijn.”

Uit: het “Limburgs Dagblad”, 30-11-2007.


Roman Peter Lenssen “In dit land wil niemand wonen”
Een lelijk gezicht
Een journalist wordt op z'n speurtocht naar de ervaringen van vluchtelingen in Nederland van het ene op het andere moment verliefd op een Somalische vrouw. “In dit land wil niemand wonen” is een hartstochtelijke roman over een zware problematiek.

Peter Lenssen debuteerde vijftien jaar geleden met “Toplöss”, een boek waarin het anarchisme in de mijnstreek, gedurende de eerste helft van de twintigste eeuw, het toneel vormt van het verhaal, van een sociaal bewogen Limburger die uiteindelijk zijn einde vond in de Spaanse Burgeroorlog.
Ook in z'n nieuwe boek is de toon meeslepend en politiek geïnspireerd. Lenssen is een schrijver die zijn politieke sympathieën niet onder stoelen of banken steekt, een uitgangspunt dat op dit moment door het merendeel van zijn vakbroeders niet al te zeer beleden lijkt te worden.
De roman beschrijft aan de hand van de ervaringen van een Somalische vluchtelinge, de schrijnende situatie rond de vluchtelingen- en asielproblematiek in Nederland. De achterflap van “In dit land wil niemand wonen” rept zelfs van een aanklacht tegen één van de meest beschamende misstanden van deze tijd, een etikettering die ik graag onderschrijf.

Zoekende
De Nederlandse journalist Tom Lambert wordt op een speurtocht naar de ervaringen van vluchtelingen in dit land, van het ene op het andere moment verliefd. Lambert zit in een fase van zijn leven waarin hij zelf ook zoekende is.
Relatie net op de klippen gelopen, intussen zijn lul achterna lopend in een puur seksuele relatie met zijn voormalige schoonzus, wier man en Toms broer dus ook af en toe door Toms leven struint. Een andere broer gesneuveld ergens in Bosnië. Toms leven is al met al een puinhoop. En dan is daar plots Fadumo, de Somalische vluchtelinge, die ook voor Tom het één en ander blijkt te voelen.
Je zou dit boek een liefdesdrama kunnen noemen, ware het niet dat je je eerst door een inleiding moet heen zien te werken, waarin op evocatieve wijze herinneringen aan Fadumo verteld worden. Zowel prachtige beschrijvingen van het leven van deze vrouw, haar ouders en haar broer alsmede vreselijke ervaringen van Fadumo in de kerkers van de Somalische dictator Siad Barre.
Verderop in het boek valt alles op zijn plaats en wordt de relatie helder tussen de verschillende personages. Maar het blijft zware kost. Tom raakt namelijk gaandeweg de roman steeds meer betrokken bij andere vluchtelingen en hun onverkwikkelijke ervaringen met allerlei facetten van Nederland.
Niet alleen de regelgeving die soms hilarische toestanden tot gevolg heeft, maar óók de onverholen vreemdelingenhaat die overal opduikt, en zelfs tot levensgevaarlijke situaties voor Tom en de mensen in zijn omgeving leidt. Het is zelfs zeer twijfelachtig of er zich voor Fadumo en Tom ooit een happy end aan zal dienen, want hoewel de roman in zekere zin een open einde heeft, is de sfeer en de toon van het boek óók aan het slot verre van opwekkend.

Een gezicht
Vrolijk is de beschreven materie niet. Peter Lenssen slaagt er echter in om dit onderwerp, dat voor velen slechts een gegeven is dat niets met mensen maar alles met getallen (bijvoorbeeld de “26.000 van Verdonk”) te maken heeft, een gezicht te geven. Een gezicht dat vaak lelijk is. Een gezicht dat vaak mensonterend is. Maar tevens een gezicht waar we met zijn allen wellicht nog niet voldoende naar gekeken hebben.
Want hoe verklaren we anders dat we in dit land, één van de rijksten ter wereld, niet bereid zijn, anderen een gelegenheid te bieden zelf óók een acceptabel leven op te bouwen? Als Peter Lenssen ook maar een klein beetje in staat is, een enkeling anders tegen deze problematiek aan te laten kijken, dan is dit boek in ieder geval niet voor niets geschreven.
Om potentiële lezers niet af te schrikken, is het goed om te vermelden dat dit boek zeker géén personages van bordkarton bevat, die zich conform politiek-correcte lijnen ontwikkelen. Tom Lambert, de ik-persoon, is een mens met niet louter positieve trekken. Hoewel de man een aantal vervelende trekjes vertoont (zijn diervriendelijkheid bijvoorbeeld laat vaak te wensen over), weet de auteur de hoofdpersoon zodanig voor het voetlicht te brengen dat deze mij na het lezen zeer lief is.
Zo zou ik willen weten hoe het verder verloopt met Lamberts vriendschap met docent Bert. En zelfs bij representanten van de duidelijk aanwezige gevestigde orde slaagt Lenssen erin, een diversiteit in sympathie tot stand te brengen, die contouren en diepgang van personages doet ontstijgen aan die van spelers in een plat politiek manifest. Lenssen weet zich hiermee mijlenver verwijderd van de platgetreden paden der rolmodellen, dit niet in het laatst door zijn woordkeus, beeldspraak en zinsbouw die vaak verrassend zijn.

“In dit land wil niemand wonen” is een uitgave van Baalprodukties Sittard i.s.m. Artilimo Heerlen.
204 pagina's, € 16,50.

Tekst: Ger Limpens

Peter is niet alleen een man van de theorie, maar ook van de praktijk. Ik heb zijn talent gezien bij het “op de kaart zetten” van enkele ‘gezichten’ van de “26.000 van Verdonk”. Bij deze wil ik verwijzen naar de websites: www.artilimo.com en www.keerhettijparkstad.nl

M.M.